ABD Lideri Joe Biden, Anayasa Mahkemesi’nin federal kürtaj hakkı kararını bozduğu bugünün ”acı bir gün” olduğunu ve Amerikalı bayanların kendi bahtlarını denetim etme hakkını elinden aldığını söyledi. Biden, Beyaz Saray’da yaptığı konuşmada ”Bu mahkeme ve ülke için acı bir gün” dedi. Biden, ”Kürtaj haklarını koruyan ve bir dönüm noktası olan 1973 tarihli Roe vs. Wade kararını bozmak, bu ülkede bayan sıhhati ve ömrünün artık tehdit altına sokuyor” diye konuştu.
1973 tarihli yasanın bayanların kendi mukadderatını denetim etmesine müsaade vererek eşitliğin temel kurallarını pekiştirdiğini belirten Biden, bu hususta kendisinin başkanlık kararnameleriyle yapabileceği az şey olduğunu söyledi fakat Kongre’ye federal bir maddeyle kürtaj hakkını yine tanıması daveti yaptı. Biden seçmenlere de bu hakları koruyacak Kongre üyelerini ve önderleri seçmeleri davetinde bulundu. Biden’ın konuşması sırasında Beyaz Saray’ın üst seviye bayan yetkililerinden İç Siyaset Kurulu Lideri Susan Rice, Cinsiyet Siyasetleri Kurulu Lideri Jen Klein ve bağlantı danışmanı Kate Bedingfield da Başkan’ın yanında yer aldı.
Anayasa Mahkemesi bugün sabah saatlerinde tarihi bir adım atarak kürtajı federal hak olarak kabul eden ve ülke genelinde yasal hale getiren kararı bozduğunu açıklamıştı. Bu durum yıllardır kürtajın yasaklanmasını savunan Cumhuriyetçi ve muhafazakarlar için bir zafer olarak bedellendiriliyor. Mahkeme’nin kararı lokal saatle sabah 10.00’da açıklaması kararın gelecek haftaya kalmasını bekleyen Beyaz Saray yetkililerinin hazırlıksız yakalanmasına neden oldu. Karardan bir saat kadar sonra Biden’ın konuşma yapacağı açıklandı.
‘EN BÜYÜK YÜKÜ BEYAZ OLMAYANLAR HİSSEDECEK’
Adalet Bakanı Merrick Garland, Bakanlığın ‘üreme özgürlüklerini korumak ve geliştirmek için yılmadan çalışacağını’ belirtti. Garland, federal kurumların federal maddelerin müsaade verdiği ölçüde üreme sıhhati hizmetleri vermeye devam edebileceğini söyledi. Garland, ”Bugünkü karar eyaletlerin kürtajı kendi hudutları içerisinde yasal tutma yetkilerini ortadan kaldırmıyor. Anayasa, eyaletlerin sonları dışında sağlanan üreme hizmetlerini yasaklama yetkisini kısıtlamaya devam ediyor” diye konuştu. Adalet Bakanı yazılı açıklamasında, “Bu karar ABD’deki üreme özgürlüğüne yıkıcı bir darbe indirmiştir. Ülke genelinde şahısların hayatları üzerinde acil ve geri döndürülemez bir tesiri olacaktır. Tesiri büyük ölçüde orantısız olacak; en büyük yükü beyaz olmayanlar ve sonlu maddi imkanlara sahip olanlar hissedecek” diye konuştu.
Demokrat ve Katolik Joe Biden, Roe vs. Wade maddesine mesleğinin birinci günlerinde muhalifti. Biden daha sonra kürtaj haklarını desteklemeye başladı. Mayıs ayında Anayasa Mahkemesi’nin kürtajı yasal kılan Roe vs. Wade kararı bozacağına dair taslağın basına sızmasının akabinde Biden mahkemeye sert tenkitte bulunmuş fakat bundan öncesine kadar Lider olarak ”kürtaj”dan kelam etmemişti. Mayıs ayında birçok bayan hakları savunucusu Beyaz Saray ve Demokratlara duydukları hayal kırıklığını gündeme getirmiş, onları hazırlıksız olmakla ve süratli davranmamakla eleştirmişti. Beyaz Saray geçtiğimiz birkaç hafta boyunca, kürtaj hakları aktivistleri, özel hayat ve anayasa uzmanlarıyla yaptığı toplantılarda Anayasa Mahkemesi’nin kararına mümkün cevaba ve atabileceği adımlara hazırlıyordu.
PELOSI: ZALİMCE VE BERBAT BİR KARAR
Anayasa Mahkemesi’nin kararına reaksiyon gösteren isimlerden biri de Demokrat Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi oldu. Pelosi, “Bu zalimce karar çok nahoş ve yürek burkucu. Lakin kusur yapmayın: Bayanların ve tüm Amerikalılar’ın hakları bu kasım ayında oy pusulasında yer alacak” dedi. Senato’daki Cumhuriyetçiler’in başkanı Mitch McConnell ise “Bu, Anayasa ve toplumumuzdaki en savunmasız bireyler için tarihi bir zaferdir” dedi. McConnell kararı “cesur ve doğru” olarak yorumladı.
Eski Cumhuriyetçi Lider Donald Trump, “Bu, Anayasa’ya uymak ve uzun vakit evvel verilmesi gereken hakları geri vermek demek. Bu karar, her şeyi her vakit ilişkin olduğu yere, eyaletlere geri getiriyor” diye konuştu. Eski Lider Yardımcısı Mike Pence ise “Bugün, ömür Kazandı. ABD Anayasa Mahkemesi, Roe v. Wade kararını bozarak Amerikan halkına hayat için yeni bir başlangıç sunmuştur ve çoğunluktaki yargıçları inançlarının verdiği yürekle takdir ediyorum’’ dedi.
OBAMA: MAHKEME, MİLYONLARCA İNSANIN TEMEL ÖZGÜRLÜKLERİNE SALDIRDI
Eski Demokrat Lider Barack Obama ise “Bugün Anayasa Mahkemesi yalnızca yaklaşık 50 yıllık içtihadını aksine çevirmekle kalmadı, birebir vakitte bir kişinin alabileceği en ferdî kararı siyasetçilerin ve ideologların kaprislerine bırakarak milyonlarca Amerikalı’nın temel özgürlüklerine saldırdı” tabirlerini kullandı. Eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da “Amerikalılar’ın birçok çocuk sahibi olma kararının en kutsal kararlardan biri olduğuna ve bu çeşit kararların hastalar ile tabipleri ortasında kalması gerektiğine inanmakta. Anayasa Mahkemesi’nin bugünkü görüşü, bayan hakları ve insan hakları açısından geriye gerçek atılmış bir adım olarak tarihe geçecek” dedi.
‘CUMHURİYETÇİLERİN BU ZALİMLİĞİ UNUTULMAYACAK’
Senato Sıhhat, Eğitim, Çalışma ve Emeklilik Kurulu Demokrat Lideri Senatör Patty Murray, “Cumhuriyetçiler, şartlar ne olursa olsun bayanları hamileliklerini sürdürmeye ve istemedikleri halde doğum yapmaya zorluyor. Amerikan halkı Cumhuriyetçiler’in bu zalimliğini unutmayacaktır. Ne bugün, ne yarın, ne de Kasım ayında” kelamlarını kullandı ve beş ay sonraki Kongre orta seçimlerine işaret etti.
Senato Hayat Yanlısı Küme Lideri Cumhuriyetçi Senatör Steve Daines ise “ABD Anayasa Mahkemesi’nin kararı, tarihi bir adaletsizliğe son vermekte ve dünyanın en müthiş kürtaj siyasetlerinden birini haklı olarak sona erdirmekte. Yargının dayattığı isteğe bağlı kürtajın gecikmiş vefatı, Amerika’nın dört bir yanındaki doğmamış çocuklara ve annelerine yesyeni bir umut veriyor” diye konuştu.
Senato Adalet Kurulu Lideri Dick Durban, “Bir bayanın kendi üreme tercihlerini yapma hakkının maddelerde yer alması için çaba etmeye devam edeceğim. Çocuklarımızın, ebeveynlerinin içinde büyüdükleri ülkeden daha az özgür ve daha tehlikeli bir ülkeyi miras almalarına müsaade veremeyiz” dedi. Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi üyeleri Kevin McCarthy, Steve Scalise ve Elise Stefanik ise yaptıkları ortak açıklamada, “Doğmamış her çocuk pahalıdır, harikuladedir ve korunmaya layıktır. Sayısız temiz hayatı kurtaracak olan bu tarihi kararı alkışlıyoruz. Anayasa Mahkemesi, doğmamış çocukları müdafaa yetkisini Kongre ve eyaletlerdeki halkın seçilmiş temsilcilerine iade etmekte haklıdır” kelamlarını kullandı.
DSÖ LİDERİ: HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRADIM
Anayasa Mahkemesi kararına ABD dışından da reaksiyon geldi. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Lideri Tedros Adhanom Ghebreyesus da hususla ilgili Reuters haber ajansına açıklama yaptı. DSÖ Lideri, “Hayal kırıklığına uğradım, zira bayan hakları korunmalıdır. Amerika’nın da bu hakları müdafaasını beklerdim” dedi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise “Bence bu geriye gerçek atılmış büyük bir adım. Ben her vakit bayanların seçme hakkına inandım, bu görüşüme sadık kaldım ve Birleşik Krallık’ın maddeleri da bu yüzden var” diye konuştu. (Amerika’nın Sesi)