Avrupa Kurulu’nun Yolsuzluğa Karşı Devletler Kümesi (GRECO), Türkiye üzerine yayınladığı Dördüncü Basamak Değerlendirmesi Üçüncü Orta Ahenk Raporu’nda; milletvekilleri, yargıçlar ve savcıların karıştığı yolsuzluklarla çaba alanında 2016 yılında yayınlanan GRECO tavsiyelerinin uygulanmasına ait ilerlemeleri ele aldı.
Raporda, Türkiye’de yargının yürütme karşısındaki bağımsızlığının yetersiz olduğu ve milletvekilleri ortasındaki yolsuzlukların önlenmesinde ilerleme kaydedilmediği sonuçları ön plana çıktı.
VOA Türkiye’nin haberine nazaran GRECO, Türkiye’nin “Dördüncü Tıp Kıymetlendirme Raporu’nda yer alan 22 tavsiyeden üçünü tatmin edici biçimde yerine getirmiş yahut ele almış” olduğu kaydetti. Dokuz tavsiyenin kısmen yerine getirildiği, 10 tavsiyeninse yerine getirilmediği belirtildi.
İkinci Orta Ahenk Raporu’nun kabul edilmesinden bu yana milletvekilleri bakımından yolsuzlukların önlenmesi hakkında somut bir gelişme kaydedilmediği sonucu çıkan raporda, Kıymetlendirme Raporu’ndan bu yana da hiçbir gelişme olmamasının hüzünle karşılandığı bildirildi.
Milletvekillerine Yönelik Etik Davranış Unsurları Kanun Tasarısı “önceki yasama meclisi tarafından incelenmemiş olup, mevcut yasama meclisinde görüşülmeyi beklemektedir” denilen raporda tasarının ayrıyeten kâfi detay içermediği kaydedildi. Kelam konusu detaylara “hediyeler, çıkar çatışmalarının özel olarak bildirilmesi, malvarlığı beyanlarının doğrulanması ve kamuya duyurulması” örnek gösterildi.
Raporda ayrıyeten “Yargı bağımsızlığını zayıflatan ve yürütme ve siyasal erklerden daha az bağımsız görünmesine yol açan temel yapısal değişiklikler, GRECO’nun tavsiyelerinin altında yatan münasebetler olmaya devam etmektedir” sözü de yer aldı.
HSYK’nın yerini alan Yargıçlar ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) üyeleri Cumhurbaşkanı ve TBMM’nin belirlemesi ve üyelerin hiçbirinin hâkim ve savcılar tarafından seçilmemesinin Avrupa’nın bağımsız ve özerk yargıya ait standartlarıyla çeliştiğinin altı da raporda çizildi.
Türkiye’de yargıyla ilgili aksiliklerden biri de yürütmenin, “yargının işleyişinde, hâkim ve savcı adaylarının seçimi ve hizmete dahil edilmesi sürecinde, isimli makam sahiplerinin misyon yerlerinin kendi istekleri dışında değiştirilmesi, disiplin süreçleri ile savcı ve yargıçların eğitimi üzere bir dizi kilit konuda” güçlü tesirini sürdürmesi olarak kaydedildi.
TÜRKİYE HANGİ TAVSİYELERİ YERİNE GETİRMEDİ?
GRECO raporuna nazaran Türkiye, “Milletvekilleri bakımından yolsuzluğun önlenmesi” başlığı altındaki tavsiyelerden birincisi olan “yasama sürecinin şeffaflığının arttırılması” tavsiyesini yerine getirmedi.
Bu tavsiye kapsamında “çok sayıda birbiriyle ilgisiz yasal düzenlemenin tek bir paket olarak hazırlanmasından kaçınılması” olarak nitelenen torba kanunların uygulanmasına son verilmesi de vardı.
Raporda ayrıyeten milletvekillerinin mal beyanlarının doğruluğu ve gerçekliği ile bu beyanların kamuoyuna açıklanması tavsiyesinin de yerine getirilmediği kaydedildi.
Türkiye, milletvekilleri hakkında rüşvet suçlamasıyla yürütülen cezai soruşturmaların engellenmemesi için kararlı önlemlerin alınması istikametindeki tavsiyeye de ahenk sağlayamadı.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) bağımsızlığının güçlendirilmesi için kararlı önlemlerin alınması, hâkim ve savcıların mesleğe alımında yargı erkinin “müdahilliğinin ve sorumluluğunun değerli ölçüde arttırılması,” hâkim ve savcıların etik davranış ve dürüstlük konusundaki “değerlendirmelerinin kamuoyuna açık ve Avrupa standartlarıyla uyumlu kesin ve objektif kriterlere dayalı olması” tavsiyeleri de rapora nazaran yerine getirilmedi.
Hâkim ve savcıların kendi istek ve istekleri dışında misyon yerlerinin değiştirilmesinin engellenmesi ve misyon yer ve mühletlerine ait teminatın güçlendirilmesi tavsiyesi de uygulanmadı. (HABER MERKEZİ)