Çanakkale merkeze bağlı Tevfikiye köyü sonları içinde 5 bin 500 yıllık geçmişe sahip Troya Antik Kenti’nde, Anadolu kültürü özelliklerini taşıyan 3 bin 700 yıllık kubbeli fırın kalıntısına ulaşıldı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ve resmi hafriyatları 150 yıl evvel başlayan, pek çok arkeolojik keşfin yapıldığı Troya’da çalışmalar sürüyor.
Kazılarda bulunan fırın kalıntısı, bölgedeki Anadolu kültürüne ilişkin izlere ait arkeologlara değerli ipuçları verdi.
Kazı Heyeti Lideri ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüstem Aslan, AA muhabirine, bu sene hafriyatlarda pek çok farklı buluntuyla karşılaştıklarını söyledi.
Aslan, bilhassa Alman arkeolog Prof. Manfred Osman Korfmann devri kazılarında Troya’nın Anadolu kültürünün bir uzantısı olduğunun mimari ve çanak çömlek üzere buluntulardan anlaşıldığını aktardı.
MİLATTAN EVVEL 1700’E AİT
Son Tunç Çağı olarak tanımladıkları Homeros Troyası’nda kentin güney girişinin çabucak önündeki alanda 5 yıldır hafriyat yaptıklarını belirten Aslan, “Ana kayanın çabucak üzerinde, milattan evvel 1700’lere tarihlediğimiz periyoda ilişkin kubbeli fırın karşımıza çıktı. Bu fırının enteresanlığı, 3 bin 700 yıllık bir tarihi geçmişinin kelam konusu olması.” dedi.
Aslan, bir Anadolu geleneği olan bu kubbeli fırına ilişkin kalıntının, Troya’da bugüne kadar bulunan emsalleri ortasında en büyüğü olduğunu lisana getirdi.
TROYA ANADOLU’DUR
Prof. Dr. Rüstem Aslan, kubbeli fırın kalıntısının Troya için çok kıymetli bir bilgi olduğunu vurguladı.
Kalıntının “Troya 6” ve “Troya 7” olarak isimlendirdikleri, Troya Savaşı ile ilişkilendirilen periyodun çabucak önünde yer aldığını aktaran Aslan, şu sözleri kullandı:
“Önceki yıllarda Prof. Korfmann, Troya’yı bir Anadolu kültürü olarak tanımlamıştı. Bunun çıkış noktası ise hem mimari yapı hem de burada kubbeli fırınların ortaya çıkmasıydı. Biz de Troya’daki yerleşim tarihinde ve birinci kere Anadolu’da ağır bir formda görülen kubbeli fırınların bizim ‘Troya 4’ ve ‘Troya 5’ olarak tanımladığımız milattan evvel 2000’lerde karşımıza çıktığını görüyoruz. Bundan sonra da Anadolu’daki bu gelenek hem mimaride Troya’da kendini gösteriyor hem de Korfmann’ın bu buluntuların ağır formda çıkması sonrasında bu periyodu ve bundan sonraki periyodu Troya, Anadolu kültürü olarak tanımlamasıyla eşleşiyor.”
Aslan, Troya’nın Anadolu kültürü olarak tanımladıkları devrinde ağır bir halde ve kalenin çabucak dışında pişirme ve yeme geleneklerinin değiştiğini, bunun mimariyle bir arada karşılarına çıktığını gördüklerini anlattı.
Fırın kalıntısının Troya için değerine işaret eden Aslan, şöyle konuştu:
“Bu yılki hafriyatlarda birinci sefer bu kadar büyük bir kubbeli fırının kalıntılarıyla karşı karşıyayız. Korfmann’ın kazılarında yaptığı ‘Troya, Anadolu’dur.’ tanımlaması konusunda sonraki 20 yıllık hafriyatlarda bu bahis üzerinde ağır biçimde durulmuştu. Troya, bir Anadolu kültürüdür, Tunç Çağı ve sonrasında Anadolu kültürünün özellikleriyle şekillenmiştir. Bizim buradaki buluntumuz nitekim çok kıymetli. Önümüzdeki yıllarda da burayı genişleterek bunun mimari boyutlarını görmek için hafriyat yapacağız lakin buradaki hafriyat sonuçları Troya’nın bir Anadolu kültürü olduğunu açıkça ispatlıyor. Yaklaşık 3 bin 700 yıllık bir kubbeli fırın geleneğinden bahsediyoruz. Buradaki öbür buluntularla bir arada bizim son Tunç Çağı ya da Orta Tunç çağı olarak tanımladığımız arkeolojik periyodun başlarına tarihleyebiliyoruz.”